CIBIL Score after Loan Pre-Closure: अनेकजण कर्ज घेतात, वेळेवर EMI भरतात, आणि एखाद्या क्षणी अधिक पैसे उपलब्ध झाल्यावर लोन वेळेआधीच फेडून टाकतात. पण त्याच वेळी मनात शंका निर्माण होते –”CIBIL स्कोअर वाढेल की कमी होईल?” , “Pre-closure केल्यावर फायदे जास्त की धोके?” आजच्या लेखात आपण या सर्व शंका स्पष्ट करणार आहोत – आणि तुमच्या CIBIL स्कोअरवर (CIBIL score after loan closure) याचा नेमका काय परिणाम होतो याबद्दल समजून घेणार आहोत. जर तुम्ही कर्जदार असाल, किंवा भविष्यात गृहकर्ज (Home Loan), वैयक्तिक कर्ज (Personal Loan) घेण्याचा विचार करत असाल – तर हा लेख तुमच्यासाठी मार्गदर्शक ठरेल.
CIBIL (Credit Information Bureau India Limited) हा भारतातील सर्वात महत्त्वाचा क्रेडिट ब्यूरो आहे. हा तुमचे कर्ज आणि क्रेडिट कार्ड वापराचं रेकॉर्ड ठेवतो आणि त्यावरून तुमचा क्रेडिट स्कोअर (300 ते 900) ठरवतो. स्कोअर जितका जास्त, तितकी लोन मिळण्याची शक्यता जास्त असते. 750 च्या वर स्कोअर असेल तर तो चांगला मानला जातो.
वेळेआधी लोन क्लोज केल्यास CIBIL स्कोअरवर होणारे फायदे Benefits of loan pre-closure
1. स्कोअर सुधारण्यास मदत
जर EMI वेळेवर भरत असाल आणि कर्ज वेळेआधी क्लोज करत असाल, तर CIBIL ला तुम्ही विश्वासार्ह कर्जदार (responsible borrower) आहात हे स्पष्ट होते. यामुळे स्कोअर वाढतो.
2. क्रेडिट युटिलायझेशन कमी होते
जेव्हा तुम्ही लोन पूर्णपणे बंद करता, तेव्हा तुमचं क्रेडिट युटिलायझेशन रेशो (Credit Utilization Ratio) कमी होतो – आणि हाच घटक CIBIL स्कोअर वाढवण्यासाठी खूपच महत्त्वाचा ठरतो.”
3. जास्त EMI चा ताण कमी होतो
जेव्हा तुम्ही लोन वेळेआधी फेडता, तेव्हा दर महिन्याचा EMI चा आर्थिक ताण कमी होतो, आणि त्यासोबतच मानसिक शांतताही मिळते. यामुळे तुमचं एकूण बजेट व्यवस्थित राहायला मदत होते, आणि पुढील कोणतंही कर्ज घेतल्यास त्याची परतफेड वेळेवर करणं सोपं जातं. परिणामी, CIBIL स्कोअरवर सकारात्मक परिणाम होतो, कारण तुम्ही शिस्तबद्ध आणि विश्वासार्ह कर्जदार असल्याचं तुमच्या क्रेडिट इतिहासातून दिसून येतं.
संभाव्य धोके आणि घ्यावयाची काळजी (Risks & Precautions in Loan Pre-Closure)
1. क्रेडिट मिक्स बिघडू शकतो
जर तुमच्याकडे फक्त एकच Loan चालू असेल आणि ते लवकर बंद केलं, तर तुमचं क्रेडिट मिक्स (Credit Mix) कमी होतं. CIBIL स्कोअरमध्ये विविध प्रकारचं कर्ज – जसं की Secured (Home/Auto Loan) आणि Unsecured (Personal Loan) असणं फायदेशीर ठरतं. त्यामुळे अचानक सर्वच लोन बंद केल्यास, तुमचं क्रेडिट पोर्टफोलिओ सिमित होतो, ज्याचा परिणाम CIBIL स्कोअर स्थिर राहणं किंवा थोडासा घसरणं असू शकतो.
➡️ Check CIBIL Score on PhonePe: फोनपे वरून मोफत सिबिल स्कोअर कसा पहावा
2. बँक रिपोर्टिंग अचूक नसेल तर नुकसान होऊ शकतं
Loan प्री-क्लोज केल्यानंतर जर बँकेकडून CIBIL ला अपडेट पाठवण्यात विलंब झाला, तर CIBIL रिपोर्टमध्ये तो Loan अजूनही “Active” म्हणून दिसू शकतो. हे चुकीचे रिपोर्टिंग भविष्यात कर्ज घेताना अडचणी निर्माण करू शकते. यासाठी Loan Closure Letter आणि NOC (No Objection Certificate) हे बँकेकडून जरूर घ्या आणि त्याची प्रत जपून ठेवा.
3. Pre-Closure Charges लागू होऊ शकतात
बहुतेक बँका किंवा NBFC (Non-Banking Finance Companies) कर्ज वेळेआधी फेडल्यास 2% ते 5% पर्यंत प्री-क्लोजर शुल्क (Prepayment Charges) आकारतात. त्यामुळे लोन प्री-क्लोज करताना आधी चेक करा की प्रिपेमेंट पॉलिसी काय आहे. कधी कधी हे शुल्क भरल्यावर, अपेक्षित फायद्यापेक्षा खर्च जास्त होतो.
लोन प्री-क्लोज करताना ‘ही’ काळजी घ्या (Precautions Before Closing a Loan Early)
1. EMI वेळेवर भरले आहेत याची खात्री करा
Loan Pre-Closure करण्यापूर्वी आपल्या सर्व EMI वेळेवर भरल्या आहेत का, याची खात्री करावी. मिस्ड किंवा लेट पेमेंट्स असल्यास, त्याचा परिणाम CIBIL स्कोअरवर होऊ शकतो.
➡️ Personal Loan Benefits: पर्सनल लोन घेण्याचे 10 जबरदस्त फायदे, इतर कर्जांपेक्षा उत्तम पर्याय
2. Pre-Closure Request लेखी द्या आणि संपूर्ण प्रक्रिया समजून घ्या
बँकेला लेखी स्वरूपात Pre-Closure Request द्यावी. तसंच, त्या कर्जासाठी लागू असलेली Prepayment Policy, Charges आणि Final Settlement Amount नीट समजून घ्या.
3. Loan Closure Certificate, NOC आणि No Dues Document नक्की घ्या
Loan पूर्णपणे फेडल्यावर बँकेकडून खालील महत्त्वाची कागदपत्रे घ्या:
• Loan Closure Certificate
• NOC (No Objection Certificate)
• No Dues Statement
ही कागदपत्रे भविष्यातील कोणत्याही आर्थिक व्यवहारासाठी उपयोगी ठरतात आणि ही तुमच्या कर्जाच्या क्लोजिंगचा अधिकृत पुरावा असतो.
4. CIBIL Report 45–60 दिवसांनी तपासा
Loan प्री-क्लोज केल्यानंतर CIBIL ला बँक अपडेट करते ते 30–60 दिवसांत. त्यामुळे तो कालावधी उलटल्यावर तुमचा CIBIL रिपोर्ट तपासा.
5. चूक आढळल्यास त्वरित Rectification Request द्या
CIBIL रिपोर्टमध्ये जर Loan “Active” दाखवला गेला किंवा इतर काही त्रुटी आढळल्या, तर तुम्ही CIBIL च्या वेबसाइटवरून Rectification Request ऑनलाइन भरू शकता.
➡️ Minimum CIBIL Score for Personal Loan: वैयक्तिक कर्जासाठी किमान सिबिल स्कोअर किती आवश्यक आहे?
टीप:
Loan Pre-Closure फायदेशीर असतो, पण योग्य प्रक्रिया न पाळल्यास CIBIL स्कोअरवर विपरीत परिणाम होऊ शकतो. त्यामुळे प्रत्येक टप्प्यावर कागदपत्र, व्यवहार, आणि अपडेट्स यांची नोट ठेवणं अनिवार्य आहे.
योग्य नियोजनासह Loan Pre-Closure फायदेशीर ठरू शकतो!
Loan प्री-क्लोज केल्यावर त्याचे सिबिल स्कोअरवर कोणते परिणाम होतात (Loan Pre-Closure Impact on CIBIL Score) हे समजून घेतल्यावर एक गोष्ट स्पष्ट होते – कर्ज वेळेआधी फेडणं हे फायदेशीर ठरू शकतं, पण त्यामागे योग्य नियोजन आणि प्रक्रिया पाळणं अत्यावश्यक असतं.
काही महत्त्वाच्या गोष्टी लक्षात ठेवा:
• तुमचे सर्व EMI वेळेवर भरलेले असावेत
• Loan Closure Certificate, NOC, No Dues Document व्यवस्थित मिळवावेत
• कर्ज फेडल्यानंतर CIBIL रिपोर्ट 45-60 दिवसांनी तपासावा
निर्णय घेण्यापूर्वी हे तपासा:
• तुमचं एकूण शिल्लक कर्ज किती आहे, याचा अचूक हिशोब करा
• बँकेची Pre-Closure Policy आणि Charges वाचा
• EMI Calculator वापरून किती व्याज वाचणार हे समजून घ्या
• आणि शेवटी — निर्णय घ्या माहितीपूर्ण आणि सुज्ञपणे!