Nuclear Blackmail by Pakistan: भारतीय परराष्ट्र धोरणातील एक ठाम आणि स्पष्ट भूमिका पुन्हा एकदा जगासमोर आली आहे. भारताचे परराष्ट्र मंत्री डॉ. एस. जयशंकर यांनी पाकिस्तानच्या कथित ‘न्यूक्लियर ब्लॅकमेल’ धोरणावर जोरदार हल्ला चढवत स्पष्ट केलं की, भारत अशा कोणत्याही अण्वस्त्र धमक्यांना बळी पडणार नाही. हे विधान त्यांनी जर्मनीतील बर्लिन येथे एका आंतरराष्ट्रीय परराष्ट्र धोरण परिषदेत केलं.
पाकिस्तानच्या धमक्यांवर भारताची थेट प्रतिक्रिया
गेल्या काही वर्षांत, विशेषतः जम्मू-काश्मीरमधील दहशतवादी हल्ल्यांच्या पार्श्वभूमीवर पाकिस्तानने वेळोवेळी अप्रत्यक्षपणे अण्वस्त्र शस्त्रसज्जतेचा उल्लेख करत भारतावर दबाव आणण्याचा प्रयत्न केला आहे. परंतु यावेळी, जयशंकरांनी “We are not a country that can be blackmailed under nuclear threats” असं जाहीरपणे सांगितलं.
या विधानाचा स्पष्ट अर्थ आहे की भारत आता आक्रमक व ठाम भूमिका घेण्यास तयार आहे, विशेषतः दहशतवाद, सीमावाद आणि आंतरराष्ट्रीय दबाव अशा मुद्द्यांवर.
परराष्ट्र धोरणात बदलते स्वरूप
भारत पारंपरिकरित्या संयम ठेवणारा देश म्हणून ओळखला जातो. मात्र, गेल्या काही वर्षांतील आंतरराष्ट्रीय घडामोडी पाहता, आता भारताने आपल्या डिफेन्सिव्ह रणनीतीला ऍक्टिव्ह स्ट्रॅटेजीकडे वळवलं आहे. जयशंकरांचे वक्तव्य केवळ राजकीय विधान नसून, एक स्ट्रॅटेजिक स्टेटमेंट आहे, ज्याद्वारे भारताने आंतरराष्ट्रीय समुदायाला हे दर्शवलं आहे की, संप्रभुत्व, शांती आणि राष्ट्रीय सुरक्षा यांवर कुणीही गाठ घालू शकत नाही.
पहलगाम हल्ल्याची पार्श्वभूमी
22 एप्रिल 2025 रोजी जम्मू-काश्मीरमधील पहलगाम येथे झालेल्या दहशतवादी हल्ल्यात भारतीय जवान शहीद झाले. या हल्ल्याचा संशय पाकिस्तानपुरस्कृत दहशतवादी संघटनांवर गेला. हल्ल्यानंतर भारताने त्वरित जागतिक पातळीवर दबाव निर्माण करण्यास सुरुवात केली. त्याच संदर्भात जयशंकरांनी आजचा आपला ठाम संदेश दिला आहे. यातून हे स्पष्ट होते की, भारत आता केवळ संरक्षणात्मक नव्हे, तर प्रतिकारात्मक धोरण अवलंबत आहे.
भारताची नवीन परराष्ट्र नीती
जयशंकरांनी दिलेलं हे विधान म्हणजे भारताच्या परराष्ट्र धोरणातील एक स्पष्ट आणि निर्णायक वळण आहे. दहशतवाद, अण्वस्त्र धमक्या आणि शेजारी राष्ट्रांमधील तणाव या गोष्टींवर भारत आता पूर्वीपेक्षा जास्त ठाम, आत्मविश्वासपूर्ण आणि आंतरराष्ट्रीयदृष्ट्या प्रभावीपणे उत्तर देतोय.
“संयम आमचं वैशिष्ट्य आहे, पण सुरक्षितता हे आमचं कर्तव्य आहे.” — डॉ. एस. जयशंकर