भारत सरकारने नागरिकांना आर्थिकदृष्ट्या सक्षम बनवण्यासाठी विविध सरकारी कर्ज योजना (Government Loan Schemes) राबवल्या आहेत. या योजना उद्योग, शेती, शिक्षण, स्टार्टअप, महिला सक्षमीकरण आणि बेरोजगार युवकांसाठी खूप उपयुक्त आहेत. या लेखात आपण सरकारच्या सर्वात प्रसिद्ध लोन योजना, पात्रता, कागदपत्रं, अर्ज प्रक्रिया आणि फायदे यांची सविस्तर माहिती पाहणार आहोत.
सरकारच्या लोन योजना कशा प्रकारच्या आहेत? types of government loan schemes?
सरकारकडून मिळणाऱ्या लोन योजना मुख्यतः खालील विभागांमध्ये विभागल्या जातात:
• शेतीसाठी कर्ज योजना (Agriculture Loan Schemes)
• महिलांसाठी कर्ज योजना (Loan Schemes for Women)
• स्टार्टअप/व्यवसायासाठी लोन योजना (Startup Business Loans)
• विद्यार्थ्यांसाठी लोन योजना (Education Loan Schemes)
• बेरोजगारांसाठी लोन योजना (Loans for Unemployed Youth)
Top 10 Government Loan Schemes 2025
1. प्रधानमंत्री मुद्रा योजना (PMMY – Pradhan Mantri Mudra Yojana)
• ₹50,000 ते ₹10 लाख पर्यंतचे कर्ज
• शिशु, किशोर, तरुण – तीन प्रकार
• व्याजदर कमी
• कोणत्याही गॅरंटीशिवाय लोन मिळू शकते
2. Stand-Up India Scheme
• विशेषतः SC/ST आणि महिलांसाठी
• ₹10 लाख ते ₹1 कोटी पर्यंतचे लोन
• उद्योग किंवा उत्पादन क्षेत्रात वापरता येते
3. प्रधानमंत्री किसान क्रेडिट कार्ड (PM-KCC)
• शेतकऱ्यांसाठी सहज उपलब्ध
• कमी व्याजदरावर शेतमाल उत्पादनासाठी रक्कम
• शेतकऱ्यांसाठी सरकारी कर्ज योजना (Government Loan Schemes for Farmers) म्हणून प्रसिद्ध
4. प्रधानमंत्री स्वरोजगार योजना
• बेरोजगारांसाठी व्यवसाय सुरु करण्यासाठी
• 25% सबसिडी
• उद्योग सुरू करण्यासाठी सुलभ प्रक्रिया
5. महिला उद्यमिता योजना
• महिलांना उद्योग, सेवा क्षेत्रासाठी प्रेरित करणारी योजना
• कमी व्याजदर, 7 वर्षांची परतफेड मुदत
6. प्रधानमंत्री युवा योजना
• युवा उद्योजकांसाठी सरकारी कर्ज योजना (Government Loan Schemes for Youth Entrepreneurs)
• 18-35 वयोगटातील युवक-युवतींसाठी
• ट्रेनिंग + फायनान्शियल सपोर्ट
7. Credit Guarantee Fund Scheme (CGTMSE)
• नव्याने व्यवसाय सुरू करणाऱ्यांसाठी
• गॅरंटीशिवाय कर्ज मिळण्याची संधी
8. Education Loan Scheme by Government Banks
• उच्च शिक्षणासाठी शासकीय बँकांकडून लोन
• भारतात किंवा परदेशात शिक्षणासाठी उपयुक्त
9. NSFDC Loan Scheme (SC/ST साठी)
• अनुसूचित जाती-जमातींसाठी खास योजना
• कमीत कमी व्याजदरावर लोन
10. Startup India Scheme
• नव्या उद्योजकांसाठी प्रोत्साहन
• सरकारी मदतीने मोठ्या प्रमाणात निधी उपलब्ध
कर्ज मिळवण्यासाठी लागणारी कागदपत्रं
• आधार कार्ड / पॅन कार्ड
• व्यवसायाची योजना (Business Plan)
• उत्पन्नाचा पुरावा
• बँक खाते
• पासपोर्ट साईज फोटो
सरकारच्या लोन योजना का निवडाव्यात? Government Loan Schemes Benefits
• कमी व्याजदर
• कोणतीही गॅरंटी नको
• सबसिडी किंवा माफी योजना
• Startup, महिलां, शेतकऱ्यांसाठी खास योजना
• ऑनलाईन अर्ज प्रक्रियेमुळे सुलभता
अर्ज कसा करावा? How to apply for Government Loan Schemes?
• संबंधित सरकारी वेबसाइटवर जा
उदा. https://www.mudra.org.in, https://standupmitra.in
• अर्ज फॉर्म भरावा
• आवश्यक कागदपत्रं अपलोड करावी
• अर्जाची प्रिंट घेऊन बँकेत सबमिट करावी
भारत सरकारने दिलेल्या या सरकारी कर्ज योजना (Government Loan Schemes) सामान्य नागरिक, उद्योगपती, महिला, युवक आणि शेतकऱ्यांसाठी खूपच उपयुक्त ठरतात. या योजनांचा फायदा घेण्यासाठी योग्य माहिती, विश्वासार्ह अर्ज प्रक्रिया आणि तुमचा व्यवसाय योजना (Business Plan) चांगल्या पद्धतीने तयार असणे आवश्यक आहे.